Foto©Porgaliciabaixo / Palmeras de Pontevedra
“Penso que si morrese no desterro, os meus osos non se deixarían consumir até que algún anaquiño d-eles chegase a Pontevedra”
“… asisto a transformación d-un día de sol en noite de luar. Alí sinto como en ningures a necesidade cósmica da Patria, e sei que son un anaquiño de eternidade galega. ¡MEU PONTEVEDRA!”
A.D. R. Castelao
Seguramente calquera galego cando lea estas liñas comprenda perfectamente o sentido de “ser, pertencer…” a un lugar. Pero neste caso falamos e ocupámonos de Pontevedra, capital dás Rías Baixas por excelencia, co seu peculiar encanto atlántico.
Os visitantes que se acheguen a Pontevedra por primeira vez, en canto cheguen á primeira rotonda e suban cara á coñecida Alameda de Pontevedra, toparanse de cheo sen case darse conta no centro da cidade, cuns frondosos e fermosos xardíns como as coñecidas Palmeiras e a propia Alameda, rodeada de edificios señoriais e solemnes, como o mismísimo Concello, a Deputación, o edificio da Subdelegación do Goberno, a actual Facultade de Belas Artes, o impoñente Instituto Valle Inclán, e ata as fermosísimas ruínas de San Domingos ou Vila Pilar; todo iso salpicado por numerosísimos árbores camelios, que se atopan prácticamente todo o ano en flor.
Aproveitamos que estamos na Praza de España, diante do edificio do Concello, e desde alí podemos guiar os nosos pasos cara á esquerda ou cara á dereita (importante apuntar que esta é unha zona de parkings subterráneos, e mellor deixar o coche, xa que todo o centro pontevedrés é peonil)
Se imos cara á esquerda, dirixirémonos cara á basílica de Santa María, precedida de fermosas prazas de pedra, coas súas cruceiros. Esta basílica conta cunha afamada fachada plateresca. Pontevedra no século XIV era un importante porto mariñeiro, e como tal posuía un importante gremio de “Mareantes”, que son os mesmos que por exemplo, financiaron a propia Basílica ou tamén a Carabela Santa María de Colón.
Se baixamos pola parte de atrás de Santa María introducímonos de cheo, no casco histórico de Pontevedra, podendo descender ata o río Lérez na súa unión coa ría; e merece a pena, esta zona é un puro paseo por camiños frondosos, onde os protagonistas son as árbores, a herba e a auga, con numerosas pontes e pasarelas que atravesan o río e os pequenos afluentes que van desembocar nel. Estamos nunha zona de amplos humidais, de feito aínda garda o seu nome facendo referencia a iso: A Xunqueira.
Desde este punto podemos volver sobre os nosos pasos e subir desde a zona da Praza de Abastos de novo cara ao centro polo casco antigo, e visitar A Casa do Varón, ou o que é o mesmo, o Parador Nacional, un pazo no casco histórico, outra opción é ir pola Pontevedra moderna e camiñar polo seu paseo marítimo e tomar algo no Club Náutico.
Pero imaxinemos de novo que estamos diante o edificio do Concello, de onde partimos a primeira vez, e agora en lugar de coller cara á esquerda farémolo cara á dereita, e imos pola rúa Michelena e percorrémola, no primeiro cruzamento veremos á nosa esquerda logo dunha costa abaixo a Praza de Curros Enríquez, se seguimos de fronte por Michelena chegaremos ao Santuario da Virxe da Peregrina, a que moita xente cre erroneamente patroa da cidade. Non é así, a patroa de Pontevedra é a Virxe da O, levando a erro o feito de que as festas grandes de Pontevedra sexan no verán, o segundo domingo de agosto, día da Peregrina.
É esta igrexa xunto coa súa praza, centro neurálxico da cidade, moi querida polos pontevedreses, a destacar o seu orixinal planta circular en forma de cuncha de vieira (peregrinos).
Desde esta fermosa praza se miramos cara á dereita, veremos a rúa de La Oliva, onde se atopa o edificio de Correos, ou onde viviu Castelao en Pontevedra.
Cara á esquerda entraremos na espléndida, ampla e bellísima Praza dá Ferrería, con fermosos edificios cos seus respectivos soportais envolvéndoa,e alén a impoñente Igrexa de San Francisco e os seus xardíns, declarada monumento histórico-artístico en 1896.
Podemos pasear polos arredores da Ferrería, visitar o Museo de Pontevedra cuns ricos fondos repartidos en varios edificios moi próximos uns doutros, gardan coleccións de ourivaría romana e prerromana, de arqueoloxía, coleccións de azabache, cerámica de Sargadelos, gravados, pintura española, unha curiosa reprodución da cámara da Fragata Numancia do mesmo xeito que o despacho do Almirante Méndez Núñez.
Cara á esquerda entraremos na espléndida, ampla e bellísima Praza dá Ferrería, con fermosos edificios cos seus respectivos soportais envolvéndoa,e alén a impoñente Igrexa de San Francisco e os seus xardíns, declarada monumento histórico-artístico en 1896.
En calquera caso paseando por Pontevedra atoparémonos en diferentes lugares da cidade, restos de murallas antigas, restos da época romana e medieval, que están perfectamente sinalados e expostos. Estes foron saíndo á luz, segundo fóronse facendo obras na cidade.
E como estamos no museo, atopámonos xusto enfronte dunha das prazas máis xeitosas de Pontevedra: A Praza da Leña, co seu famoso cruceiro (practicamente un símbolo de Pontevedra), rescatado por Castelao e colocado onde se atopa actualmente.
Nas proximidades inmediatas debemos visitar tamén a Igrexa de San Bartolomé, quizá unha das igrexas máis fermosas de Galicia, ir á Praza dá Pedreira cos seus pazos e os seus arcos, a Praza da Verdura coas súas tranquilas terrazas e soportais, achegarse ata a próxima Praza de Méndez Núnez, onde se atopa unha figura de bronce de Valle Inclán, ante a que se fotografa todo turista que se prece, e xa que estamos andamos un pouquiño máis e visitamos a praza do Teucro, absolutamente monumental, onde comprendemos o valor de cando a pedra é arte, con casaróns cos seus respectivos brasóns ou escudos nas súas fachadas.
Se seguimos subindo pasaremos polo edificio do Casino de Pontevedra, e na súa parte traseira polo Teatro Principal renovado, (o orixinal sufriu un gran incendio en 1980 que o reduciu a cinzas)… e… estamos de novo na parte traseira do edificio do Concello.
Hei de dicir, como xa vostedes poden imaxinar, que Pontevedra é moito máis que esta visita e ten moito máis que ver e con máis detemento, a nosa intención é que este percorrido sirva únicamente como unha pequena guía para sinalar aquilo máis sobresalente.
