Pedro Cerviño: O enxeñeiro de Pontevedra impulsor do pensamento ilustrado en Arxentina

Retrato de Cerviño

Pedro Antonio Cerviño Núñez: Nacemento: Campo Lameiro (Pontevedra) 1757 – Falecemento: Bos Aires 1816.

Foi un enxeñeiro militar, topógrafo, cartógrafo, editor e docente hispano-arxentino de destacada actuación no Virreinato do Río da Prata; editou o segundo periódico da cidade de Buenos Aires e colaborou na Revolución de Maio.

Era fillo de Ignacio Cerviño Gómez e a súa esposa, Leonor Núñez de la Fuente e Ponce, ambos os naturais de Galicia. Por liña paterna era neto de Ignacio Cerviño Fidalgo e de Esteva Gómez, tamén galegos. Emigrou a Buenos Aires en 1774 cando España aínda posuía os seus territorios coloniais en América; ingresou como laico á Terceira Orde Franciscana; incorporouse como cadete ao Rexemento de Infantaría (Terzo) de Galicia, de guarnición no Río da Prata, regresando a España para continuar os seus estudos militares superiores.

No seu municipio natal de Campo Lameiro, en España, así como na cidade de Buenos Aires, existen senllos centros de Educación Infantil e primaria que levan o seu nome, e unha rúa céntrica do Barrio de Palermo.

Tras ser educado na Academia de Matemáticas de Barcelona (centro de formación dos oficiais do corpo de enxeñeiros do exército), regresou a Buenos Aires en 1781 como membro da Comisión de Límites con Brasil.

O SEU LABOR CIENTÍFICO

Ao ano seguinte efectuou unha expedición científica ao Chaco en busca de meteoritos metálicos, e prestou logo servizos como enxeñeiro da guarnición militar e naval de Buenos Aires. Por encargo de Félix de Azara percorreu os ríos Paraná e Uruguai, informando sobre o seu navegabilidad. Cando Azara marchouse da rexión, confioulle a Cerviño os seus manuscritos, cartas xeográficas e outros documentos científicos.

Por encargo do vicerrei Avilés, realizou un plano topográfico de Buenos Aires, do curso do arroio Maldonado e do futuro pobo Ensenada; planificou tamén unha campaña de desenvolvemento da Patagonia, integrando aos nativos. En 1798 o Consulado de Comercio de Buenos Aires encargoulle a realización dunha elevación da Ensenada de Barragán, e xunto a Juan de Insiarte e J. De la Peña, realizou unha carta náutica do Río da Prata, que foi enviada a España.

Foi designado por concurso de oposición e antecedentes como primeiro director da Escola Nacional de Náutica, fundada en 1799 por Manuel Belgrano. Nela ditou cursos de xeometría elemental e práctica, trigonometría, hidrografía e debuxo. A escola sería finalmente pechada en 1806. Desde a súa cátedra, converteuse no primeiro e máis fervente impulsor da Mariña Mercante, que o recoñece como o seu propulsor. A súa casa era sede de faladoiros literarios ás que asistían, entre outros, o deán Funes, Belgrano, Juan José Castelli, Luís José Chorroarín, e outros representantes da nacente cultura arxentina.

Colaborou con Francisco Cabello y Mesa no primeiro xornal de Buenos Aires, el Telégrafo Mercantil. Cando este foi pechado, logrou editar, xunto con Hipólito Vieytes, o Semanario de Agricultura. Neste xornal especializouse en artigos sobre observacións meteorolóxicas e topográficas.

A SÚA FACETA MILITAR

Axudou ao vicerrei Sobremonte a preparar a cidade para un posible ataque inglés; pero os seus esforzos, como os do vicerrei, foron malogrados pola pésima resistencia que lle opuxeron os corpos de liña de Buenos Aires durante a primeira das invasións inglesas, en 1806. Colaborou con Martín de Álzaga na reconquista, e a fins dese mesmo ano formou nas filas do Tercio de Gallegos, do cal foi electo comandante; participou heroicamente na defensa de Buenos Aires ao ano seguinte, o que lle valeu o recoñecemento do seu grao de Tenente Coronel.

Continuou ao mando do seu batallón até finais de 1809, cando foi reagrupado con outras unidades, perdendo a súa denominación. En xaneiro dese ano, participara da chamada Asonada de Álzaga, primeiro movemento “juntista”. Levantado o pobo español contra a invasión de Napoleón, en 1808 comezaron a formarse xuntas que gobernaban en nome do monarca cautivo. En Buenos Aires, a repercusión foi captada polos terzos españois que deron o primeiro paso da posterior Revolución de Maio.

Participou no cabildo aberto do 22 de maio de 1810, que iniciou a Revolución de Maio, e apoiou á Primeira Xunta. Pertenceu ao grupo de seguidores de Cornelio Saavedra. O 23 de juliode 1810, a Xunta de Goberno volveulle a confiar a dirección da súa academia, agregando á formación marítima a militar. A día de hoxe non existe certeza do inicio das actividades desta academia.

O Segundo Triunvirato púxoo a cargo da Academia de Matemáticas — que formaba oficiais para o exército e a mariña —  e da Escola de Náutica; foi o mestre da maioría dos oficiais navais e de artillaría do seguintes tres décadas. Cerviño ademais axudou a construír as fortificaciones do porto de Buenos Aires, que nunca chegaron a ser necesarias, pero fracasou no seu intento de construír un peirao para a cidade. En 1814 actualizou e publicou un novo plano topográfico de Buenos Aires e os seus arredores.

A SÚA VIDA PERSOAL

O 9 de abril de 1802, na capital bonaerense, contraeu matrimonio con dona Bárbara de Barquín e Velasco, filla de Manuel Antonio de Barquín y Lavín, e da súa esposa, Ana María de Velasco y Tagle Bracho, de familia fidalga cántabra.

Pedro Antonio Cerviño faleceu en Buenos Aires o 29 de maio de 1816. Pola súa calidade de franciscano, os seus restos foron sepultados ao día seguinte no cemiterio do convento de San Francisco.

A súa obra e pensamento continúan vivos na Escola Nacional de Náutica que dirixiu e no Tercio de Gallegos  que fundou e comandou.

No seu municipio natal de Campo Lameiro, en España, así como na cidade de Buenos Aires, existen senllos centros de Educación Infantil e primaria que levan o seu nome, e unha rúa céntrica do Barrio de Palermo.

Para o Bicentenario Arxentino, o Tercio de Gallegos, propuxo a Cerviño como o personaxe galego símbolo do compromiso coa Arxentina, propondo diversas actividades divulgativas da súa vida e obra.

 Fonte: wikipedia

Comparte!!!

Relacionados